منو

پنج شنبه, 09 فروردين 1403 - Thu 03 28 2024

A+ A A-

برخی از استفتائات جدید و عدول (تغییر فتوا) مقام معظم رهبری

استفتائات جدید آیت الله العظمی امام خامنه‌ای (16/اسفند/1397)

برخی از فتاوای جدید و عدول (تغییر فتوا)

مقام معظم رهبری

 

حکم وقف پول:

مسأله 1) اگر اعتبار پول، مصرف نشود و عواید آن صرف مورد وقف شود مثل اینکه مکانی خریداری شود و از عواید آن استفاده شود اشکالی ندارد.

 

نماز مسافر:

مسأله 2) شخصی که در یک مکانی، خانه ای دارد که به آنجا رفت و آمد می کند اگر شک کند که مسافر محسوب می شود یا نه، به نظر مقام معظم رهبری، حکم مسافر را ندارد و نمازش تمام است. و عبارت حضرت آقا این است: «کلما لم یصدق او وقع الشک فیه (فیه در اینکه مسافر هست یا نه) فالحکم وجوب التمام لان الاصل فی الصلاة التمام و انما القصر فی السفر استثناء منه»

مسأله 3) شخصی که در سفرهایش شک کرد که سفر شغلی محقق شده یا نه اصل بر این است که شغلی نیست. یا شخصی که شک دارد سفرش سفر معصیت است یا نه اصل بر این است که سفر معصییت نیست پس در دو فرض نماز شکسته است.

 

محاسبه کاهش ارزش پول در پرداخت بدهی:

مسأله 4) در قرض، اگر قرض دهنده با قرض گیرنده شرط کند که موقع برگرداندن قرض، تورم و کاهش ارزش پول را محاسبه کند و معادل ارزش و اعتبار زمان دریافت قرض را در زمان پرداخت قرض بپردازد اشکالی ندارد و قرض گیرنده ملزم به پرداخت آن است.

مسأله 5) در قرض، اگر قرض دهنده با قرض گیرنده شرط محاسبه تورم را نکند در این صورت هم موظف است کاهش ارزش را تامین کند مگر جایی که شرط شده باشد که محاسبه نشود یا بنای بر این باشد که همان مبلغ، پرداخته شود مثل پولی که مستاجر به صاحب خانه می دهد یا مثل قرض الحسنه ای که بانک ها به افراد می دهند.

مسأله 6) در بحث خمس و مهریه هم باید کاهش ارزش پول را محاسبه کنند وگرنه برائت ذمه نمی شود هرچند خمس را دستگردان کرده باشند مگر اینکه دفتر به آن فرد، اجازه ی خاصی داده باشد.

در نتیجه همین حکم در مهریه ای که ارزشش کم شده است نیز جاری است و از نظر قبلی ایشان (که احتیاط در مصالحه زوج با زوجه بوده) عدول شده است. 

نکته: در مسائل فوق، اگر در مقدار کاهش ارزش اختلاف شود جای مصالحه است.

مسأله 7)

سؤال: با توجه به اینکه حضرت آقا می فرمایند خمس به ذمه منتقل می شود اگر به یک کالای مثلی، خمس تعلق گرفته باشد، سر سال، مثل به ذمه منتقل می شود یا قیمت؟

پاسخ: ارزش آن به ذمه منتقل می شود لکن موقع پرداخت، مثل را هم لحاظ کنند یعنی اگر خمس به کیسه ی برنجی تعلق گرفته باشد در هنگام پرداخت، هر کدام که کمتر بود، همان را بابت خمس، حساب کنند و به عبارت دیگر، هر کدام از مثل و قیمت که تورم نداشته یا تورم کمتری داشته لحاظ می شود.

مسأله 8) شماره تلفن 129 که از طرف قوه قضائیه و بانک مرکزی به صورت مشترک راه اندازی شده است تورم را به صورت سالیانه اعلام می کند و البته اشکالش این است که تورم بین سال را ندارد.

 

خمس

مسأله 9) دستگردان کردن خمس لازم نیست اما احتیاط مستحب در دستگردان کردن است.

مسأله 10) کسی که خانه ای را خریده و در اولین سال خمسی مورد نیازش بوده (به گونه ای که نداشتن آن برای او دغدغه ایجاد می کند و داشتنش برای او آرامش خاطر ایجاد می کند) هرچند در آن سکونت نکند خمس ندارد.

به عبارت دیگر:

اگر مکلفی آپارتمانی خریده و در شانش است ولی فعلا در آن سکونت ندارد ولی نداشتن آن منزل در او اضطراب ایجاد می کند خمس ندارد و از آن جمله است سکونت در خانه های سازمانی است ولو اینکه تا چند سال هم ظاهرا بنای زندگی در آن ندارد ولی آن اضطراب را برطرف می کند. حتی اگر بعدا هم بفروشد و در آن سکونت نکرده باشد پولش خمس ندارد.

 

روزه

مسأله 11) هرجایی که شخصی به هر دلیلی روزه اش باطل شد ولی مکلف به روزه است (یعنی مانند مریض و مسافر نیست) باید تأدباً امساک کند.

مسأله 12) در رساله آموزشی، متن زیر آمده است:

«اگر در سحر ماه رمضان بدون این که تحقیق کند صبح شده یا نه، کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، سپس معلوم شود که در آن هنگام صبح شده بوده است، باید قضای آن روز را بگیرد، ولی اگر تحقیق کند و بداند که صبح نشده و چیزی بخورد، و بعد معلوم شود که صبح بوده است قضای آن روز بر او واجب نیست.»

چند نکته در ارتباط با متن فوق:

• حکم فوق اختصاص به ماه رمضان دارد.

• حکم فوق، شامل فرد عاجز از تحقیق نمی شود. (فرد عاجز از تحقیق مانند نابینا یا کسی که نمی تواند طلوع فجر را تشخیص دهد مثل آنکه در طرف افق، نور زیاد وجود دارد و ساعت و ابزار مورد اطمینان هم ندارد.) حضرت آقا می فرمایند تحقیق و هرکاری که مصداق تحقیق را دارد مثل ساعت و رادیو، معتبر است.

• حکم شک و گمان به طلوع: حضرت آقا تحقیق و اطمینان را دارند و در مورد شک و گمان تصریحی ندارند.

• تحقیق جای دیدن فجر را می گیرد.

• اگر فردی اذان صبح را از لحاظ ساعت نمی دانسته و فکر می کرده مثلا اذان ساعت 4:30 است با آنکه اذان ساعت 4:00 بوده و تا ساعت 4:30 سحری می خورده و بعد فهمیده است آن موقعی که خورده صبح بوده:

نظری از حضرت آقا ارائه نشده و احتیاط در این است که قضای روزه را بگیرد.

• فردی مشهدی همیشه تحقیقش با تلوزیون بوده و یک شب اشتباها شبکه تهران را گرفته و تا اذان تهران سحری خورده است؟     

پاسخ: روزه باطل است. [1]

شایان ذکر است فتاوای معظم له در باب حد مسافت شرعی هم حدود یک ماه قبل تغییر کرد که برای اطلاع می توانید اینجا را کلیک نمایید.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] استفتاء خصوصی از معظم له / استفتاء شفاهی از نماینده معظم له / بحث مطرح شده در جلسه ی هم اندیشی حرم مطهر با حضور نماینده ی معظم له به تاریخ 16 اسفند 1397


مجوز استفاده از قالب مذهبی یاسین براي اين دامنه داده نشده , برای دریافت مجوز قالب بر روی لینک ، ( درخواست مجوز ) کلیک کنید