واگذاری تفصیلی اوراق بهادار [خدمات بانکی]
واگذاری اوراق بهادار:
یكی از خدمات بانکها عرضه اوراق بهادار (اوراق مشاركت یا اوراق سهام و غیر آن) است.
چنانچه اوراق بهادار مذكور بر اساس عقود شرعی منتشر شود و از جهت فقهی مشكلی نداشته باشد[1]، بانک میتواند به یکی از روشهای زیر اقدام به واگذاری اوراق مذكور نماید:
1- مقاطعهکاری: در این روش بانک به عنوان واسطه و عامل برای ناشر عمل میکند و به ازای هر مقدار واگذاری اوراق به متقاضیان، از ناشر کارمزد دریافت میکند، از نظر فقهی بانک میتواند با ناشر اوراق، قرارداد جعاله یا اجاره منعقد کند و در قبال انجام کار، حق الزحمه (جُعل) یا مال الاجاره دریافت کند.
2- بانک متناسب با پیشبینی بازار و برنامه ریزی تخصیص منابع، با استفاده از منابع بانک اقدام به تهیه اوراق بهادار برای خویش از ناشر می کند، سپس متناسب با برنامه مالی به صورت دفعی یا تدریجی آن را به متقاضیان عرضه میكند و از تفاوت قیمت بین تهیه اوراق و عرضه آن، سود بدست میآورد البته لازم است شرایط شرعی صحّت معامله و واگذاری رعایت گردد. همچنان كه اگر اوراق برای مدّت زمانی دست بانک باقی بماند به عنوان صاحب اوراق از سود آنها استفاده میکند.
شایان ذكر است سرمایهگذاری روی اوراق قرضه یا هر ابزار مالی دیگری که ماهیت قرض با بهره دارند، صحیح نیست، و تغییر صوری اسم این اوراق به اوراق اسلامی آن را حلال نمیكند. [2]
برای اطلاع از احکام مربوط به "اوراق مشارکت" اینجا را کلیک نمایید.
برای اطلاع از احکام مربوط به "اوراق سهام" اینجا را کلیک نمایید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] لینک احكام مربوط به اوراق مشاركت و اوراق سهام در انتهای همین متن خواهد آمد.
[2] استفتاء مکتوب از مراجع معظم تقلید – احکام بانک ها و مؤسسات مالی اعتباری و صندوق های قرض الحسنه، ص38