منو

پنج شنبه, 09 فروردين 1403 - Thu 03 28 2024

A+ A A-

پاسخ به شبهه ی انجام نمازی در آخر ماه رمضان بجای 200سال نماز قضا

نماز مستحبی در جمعه آخر ماه مبارک رمضان که ثواب 200 سال نماز قضاء را دارد.

متن شبهه:

اگر نماز قضا دارید، توجه کنید!!!

سید محمدتقی مقدم در کتاب معراج المومن به نقل از کتاب سرور العارفین، ص۱۱۵ نقل میکنند که حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:

هر که نماز قضا بر ذمه اش باشد. قبل از ظهر جمعه آخر ماه رمضان چهار رکعت نماز بخواند. به ۲ سلام. در هر رکعت بعد از حمد آیة‌الکرسی و ۱۵ مرتبه سوره «کوثر». این نماز، ثواب ۲۰۰ سال نماز قضا را کفایت می‌کند و روایت دیگر از آن حضرت ثواب ۴۰۰ سال و روایت از امیرالمؤمنین (صلوات الله و سلامه علیه)  ۶۰۰ سال و از حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم) سؤال کردند مردم آخرالزمان بیش از ۱۰۰ سال عمر نمی‌کنند. حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: نماز قضاهای پدر و مادر و قُربای او را کفایت می‌کند و بعد از نماز این دعا را بخواند:

بسم الله الرحمن الرحیم

یا سامع الصوت یا جامع الفوت یا محی العظام بعد الموت صل علی محمد و آل محمد و اجعل لی فرجا لی و مخرجا لی مما انا فیه انک تعلم و انت تقدر و لا اقدر و انت علام الغیوب یا واهب العطایا یا غافر الخطایا یا سبوح یا قدوس یا رب الملائکه و الروح رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم یا ساتر العیوب یا کاشف الکروب یا غافر الذنوب یا ذاالجلال و الاکرام برحمتک یا ارحم الراحمین.»

 

پاسخ:

اولاً: طبق جست و جویی که در منابع معتبر روایی شیعه شد، این روایت را نیافتیم.

ثانیاً: بر فرض وجود چنین روایتی مفاد آن با سایر روایات قطعی و معتبر در تعارض است. زیرا روایات متعددی دلالت بر «وجوب قضاء ما فات کما فات»[1] دارد؛ یعنی قضای نمازی که فوت شده و از دست رفته، باید همانگونه که از دست رفته، باشد. اگر ۲ رکعت بود ۲ رکعت، اگر شکسته بوده شکسته قضا شود و مابقی همینطور.

بنابراین هیچ چیزی جز بجا آوردن نمازهای قضا شده نمی‌تواند جایگزین آن شود.

حتی اگر نمازی 4رکعتی در سفر فوت شود و بخواهیم در وطن خودمان قضای آن را بجا آوریم، باید شکسته بخوانیم و اگر نمازهای 4رکعتی در شهر خودمان قضا شود و بخواهیم در سفر قضایش را بخوانیم باید کامل قضا کنیم.

و هیچ عمل واجب یا مستحب دیگری جایگزین نمازهای قضا نمی شود، حتی نمی توان (در زمان حیات) شخص دیگری را نائب کنیم تا برای مان تبرعی یا استیجاری (مجانی یا در ازای مبلغی) نمازهای قضا را بخواند.

و حتی اگر شده به صورت نشسته باید خودمان بجا بیاوریم (البته چنانچه نتوانیم ایستاده بخوانیم و امیدی به بهبودی در آینده هم نداریم).

ثالثاً: اگر روایتی هم بر خلاف این حکم مسلم و قطعی وجود داشته باشد، در تعارض با این روایات متعدد و صحیح می باشد و در برابر آنها نمی تواند ایستادگی کند و به اصطلاح علمای علم اصول ساقط می گردد و قابل اعتنا و توجه نمی باشد.

رابعاً: در این گونه موارد باید روایت مخالف را کنار گذاشت و یا به گونه ای که با اصول و ملاک های شناخته شده ی دینی هماهنگ باشد، توجیه کرد.

خامساً: بر فرض صحت سند، منظور این است که این نماز، ثوابی معادل ثواب نماز قضا را دارد، نه این که جای آن را پر کند.

آنچنان که در متن حدیثی که در بالا بیان شده، آمده است: " ... ثواب ۲۰۰ سال نماز قضا را کفایت می‌کند ... "

مثل اینکه درباره ی روزه ی فلان روز، گفته شده ثواب روزه ی 60 سال را دارد. نه اینکه دیگر روزه نگیریم، یا اگر روزه ی قضا داریم، بجای آن روزه ها نوشته شود. یا درباره ی برخی کارها، گفته شده ثواب حج را دارد. معنای آن این نیست که اگر مستطیع هست، نیازی به حج رفتن نباشد. یا فلان عمل، ثواب جهاد را دارد. نه به این معنا که اگر منبع الکفایه جهاد نرفتند، بر این شخص هم جهاد واجب نباشد. بلکه خداوند متعال به لطف و کرمش، ثواب نماز قضا یا روزه یا حج یا عمره یا جهاد و... را در نامه ی عمل انسان می نویسد.

بنابراین به نظر می‌رسد، انتشار این شایعه با این توضیح که کفایت از نمازهای قضا می کند، به منظور تخریب باورها و ادا نشدن تکالیف مکلفین منتشر شده است. در واقع برای متزلزل کردن اعتقاد مردم نسبت به فریضه ی نماز می باشد و افرادی با جعل و انتشار این نوع مطالب درصددند که از ارزش و اعتبار این امر مهم دینی بکاهند تا این امر در ذهن مردم نهادینه شود که اگر نماز نخواندی مهم نیست؛ چرا که در اوقاتی مخصوصی می‌توان همه ی آن‌ را یک جا بجا آورد و جبران کرد!

در انتها به عنوان نمونه به پاسخ چند استفتاء از مقام معظم رهبری (مدّ ظله العالی) درباره ی این نماز اشاره می کنیم: [2]

پاسخ اول: نمازی که از انسان قضا شده باشد، باید قضای آن را بجا آورد و خواندن نماز مستحبی کفایت از نماز قضا نمی کند. [3]

پاسخ دوم: در فرض مذکور، کفایت از نمازهای قضای واجب نمی کند.[4]

پاسخ سوم: نماز مذکور کفایت از نمازهای قضا نمی کند. [5]

و استفتائی هم از آیت الله مکارم شیرازی(حفظه الله تعالی) شده که فرمودند:

اعتبار ندارد و اعتنا نکنید.[6]

 

      و السلام علی من التبع الهدی

مرکز تخصصی احکام جامع (118 احکام)

 
 



[1]- وسائل الشيعة، ج‏8، ص268، باب6 (بَابُ وُجُوبِ قَضَاءِ مَا فَاتَ‏ كَمَا فَاتَ‏ فَيَقْضِي صَلَاةَ السَّفَرِ قَصْراً وَ لَوْ فِي الْحَضَرِ وَ بِالْعَكْسِ وَ عَدَمِ جَوَازِ قَضَاءِ الْفَرِيضَةِ عَلَى الرَّاحِلَةِ)، ح10621 تا ح10625

 

[2]- استفتاء شماره: 1103183 و استفتاء شماره: 1103191 و استفتاء شماره: 463493 و استفتاء شماره: 634683 / رساله آموزشی، جلد اول، فصل سوم: نماز، درس54: نمازهای یومیه (20) مورد هفتم

 

[3]- سوال: با سلام فردی در فضای مجازی به استناد به وسائل الشيعه، چاپ مؤسسه آل البيت، سال 1409 هـ.ق، ج‏8، ص 268 گفته است که اگر فلان نماز قضا را بخوانید کفایت از 200 سال نماز قضا می کند. بنده خواستم پاسخ دهم به انتشار دهنده متن ولی مناسب دیدم استفتای شما را در پاسخ مطرح کنم. لطفا بفرمایید آیا نماز مستحبی با شرایط خاص کفایت از نماز قضای واجب می‌کند؟؟ متشکرم.

پاسخ: نمازی که از انسان قضا شده باشد، باید قضای آن را بجا آورد و خواندن نماز مستحبی کفایت از نماز قضا نمی کند.

استفتاء از معظم له، شماره سوال: 1103183، تاریخ: ۱۳۹۹/۰۳/۰۲

 

[4]- سوال: باسلام. این روزها روایتی را از کتاب معراج المومن به نقل از کتاب سرور العارفین ص ۱۱۵نقل میکنند که درصورتی که کسی نماز جمعه اخر ماه رمضان را با ان کیفیت ذکر شده بخواند باعث کفاره نمازهای سیصد و یا ششصد سال او و والدین او خواهد شد. خواهشمند است بیان فرمایید باتوجه به اینکه نماز مستحبی است میتواند مجزی از نمازهای قضای واجب باشد. با تشکر

پاسخ: در فرض مذکور، کفایت از نمازهای قضای واجب نمی کند.

استفتاء از معظم له، شماره سوال: 463493، تاریخ: ۱۳۹۳/۰۵/۰۵

 

[5]- سوال: با سلام و احترام با صلوات بر محمد(ص) و آل محمد(ص) اینجانب متولد سال ۱۳۶۳ و مقلد حضرت امام خامنه ای(مدظله العالی) می باشم و مقداری نماز قضا داشتم(حدود ۵ الی ۶ سال) که نمی دانم دقیقا چقدر است.به حدیثی برخورد کرده ام که می خواستم نظر حضرت آقا را در این مورد بدانم.حدیث به این شرح است:#نماز آخرین #جمعه ماه مبارک #رمضان سید محمدتقی مقدم در کتاب معراج المومن می نویسد: #رسول-خدا صلّی الله علیه و آله #فرمود: هر کس نماز قضایی بر ذمّه اش باشد #قبل-از-نماز-ظهر آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، ۴ رکعت نماز به #دو-سلام (۲تا دو رکعتی) بخواند و در #هر-رکعت بعد از حمد، ۱۵ مرتبه #آیة-الکرسی و ۱۵ مرتبه سوره #کوثر را تلاوت نماید وسپس #دعای زیر را بخواند، #کفاره-سیصد-سال او می شود. حضرت فاطمه علیهاالسلام عرض کرد: ای رسول خدا، امت شما سیصد سال عمر نمی کند! حضرت فرمود: #قضای-نماز-والد ین او می شود #دعای-بعد-ازنماز چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم یاسابقَ الفوتِ یا سامعَ الغیُوبِ ، یا مُحیَ العِظامِ بَعدَ المَوتِ، صلِّ علی محمد و آل محمد ، وَاجعل لی فرجاً و مخرجاً مِمّا اَنا فیه ، اِنّک تَعلمُ ولا اَعلَمُ ، و انت مُقدِّرُ ولا اُقدّرُ و انت علاّمُ الغیُوب یا واهبَ العطایا ، یا غافرَ الخطایا ، یا سُبّوحُ یا قدوسُ ، یا ربَّ الملائکة والرّوح، ربِّ اغفر و ارحَم و تَجاوَز، فانّک انتَ الاعزّ الاجلّ الاکرم. (معراج المومن، صفحه اول به نقل از سرورالعارفین،ص۱۱۵) همچنین در همین کتاب نماز دیگری در شب دوشنبه هر هفته وجود دارد. آیا با خواندن این نمازها دیگر نیازی به خواندن نمازهای قضاء نیست؟همچنین اگر این نمازها را برای یک فوتی بخوانیم نمازهای قضای او هم پاک می شود؟ با کمال تشکر از حضرت امام خامنه ای(مدظله العالی)

پاسخ: نماز مذکور کفایت از نمازهای قضا نمی کند.

شماره سوال: 634683، تاریخ: ۱۳۹۴/۱۲/۱۹

 

[6] سوال: این روزها روایتی را از کتاب معراج المومن به نقل از کتاب سرور العارفین ص ۱۱۵نقل میکنند که درصورتی که کسی نماز جمعه اخر ماه رمضان را با ان کیفیت ذکر شده بخواند باعث کفاره نمازهای سیصد و یا ششصد سال او و والدین او خواهد شد. خواهشمند است بیان فرمایید باتوجه به اینکه نماز مستحبی است میتواند مجزی از نمازهای قضای واجب باشد؟ 2. آیا نمازش را بخوانیم؟ 3. آیا این اثر را دارد؟

پاسخ:

1. اعتنا نکنيد

2. اعتبار ندارد

3. خیر


مجوز استفاده از قالب مذهبی یاسین براي اين دامنه داده نشده , برای دریافت مجوز قالب بر روی لینک ، ( درخواست مجوز ) کلیک کنید