منو

پنج شنبه, 09 فروردين 1403 - Thu 03 28 2024

A+ A A-

محرمیت زن پدر در زمان حیات و ممات مادر اصلی [محرم و نامحرم]

سؤال

سلام علیکم

درصورتیکه یک پسر، مادرش زنده باشد و پدرش زن دیگری بگیرد ،آیا آن زن به پسر، محرم است؟ یعنی زن پدر در زمان زنده بودن مادر اصلی به پسر محرم است؟

درصورت فوت پدر آیا زن پدر، به پسرمحرم است؟

 

نام مرجع تقلید:

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (حفظه الله تعالی)

 

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

به ‌صرف عقدِ پدر یا پدربزرگ‌ ، (حتی با دختر بچه‌ای که برای ساعتی به عقد آنها در آورده‌اند. [1]) ، پسران پدر یا پدر بزرگ به آن زن جدید (زن بابا) ، محرم شده و به صورت أبد ازدواج با آنان جایز نیست ؛ اعم از اینکه :

1. عقد دائم یا موقت باشد.     2. عقد‌ شده (زن بابا) مدخوله باشد یا غیرمدخوله.     3. زمان عقد ، فرزندان و نوه‌ ها بوده‌اند یا بعد به دنیا آمده‌اند.  4. همسر اول زنده باشد یا از دنیا رفته باشد.

شایان ذکر است، فقط خود زن بابا محرم است؛ ولى مادر و خواهر زن بابا، به پسران محرم نيستند. (گرچه مادرِ زن بابا، به خود پدر محرم است، ولی خواهر زن بابا به خود پدر نامحرم باقی می ماند.)

همچنین مرد به نامادری زنش محرم نیست.

 

برای فهم بیشتر مسأله فوق به مثالی فرضی اشاره می نماییم:

علی خانمی به نام فاطمه دارد که دو فرزند به نام های حسین و زینب دارند.

جواد همسری به نام زهرا دارد که دو فرزند به نام های سجاد و رقیه دارند. بعد از مدتی جواد از دنیا می رود یا زهرا را طلاق شرعی می دهد.

حال (بعد از سپری شدن عدّه شرعی زهرا) علی با زهرا ازدواج می نماید و از زهرا صاحب دو اولاد به نام های محمد و مریم می شود.

بعد از مدتی زینب (فرزند علی و فاطمه) با شخصی بنام مهدی ازدواج می کند. (یعنی مهدی داماد علی و فاطمه است)

در مثال فوق:

الف) به محض خواندن صیغه ازدواج علی و زهرا ، (ولو ارتباطی صورت نگیرد) حسین با زهرا محرم ابدی میشود (چون زهرا زن بابای حسین است.)

ب) به محض خواندن صیغه ازدواج علی و زهرا ، رقیه (فرزند زهرا و جواد) به پدر خوانده ی جدیدش (علی) محرم نمی شود. بله؛ هرگاه همبستری و دخول بین علی و زهرا صورت گرفت، از آن لحظه به بعد، رقیه با پدر خوانده اش علی محرم ابد می شود (چون ربیبه ی علی است و در محرمیت ربیبه دخول شرط است.)

ج) به محض خواندن صیغه ازدواج علی و زهرا ، (ولو ارتباطی صورت نگیرد) مادر زهرا محرم ابدی به علی می شود. (چون مادر زهرا، مادر زن علی است و علی داماد اوست.)

د) خواهران زهرا به علی نامحرم هستند. (چون خواهر زن، نامحرم است.)

و) مادر و خواهر زهرا بر حسین (فرزند علی و فاطمه) نامحرم هستند. (چون فقط خود زن بابا محرم است؛ ولى مادر و خواهر زن بابا، به پسران محرم نيستند.(

غ) پدر و برادر زهرا بر زینب (فرزند علی و فاطمه) نامحرم هستند. (چون پدر و برادر زن بابا، به دختران محرم نمی شوند.)

ص) مادر و خواهر علی بر سجاد (فرزند جواد و زهرا) نامحرم هستند. (چون مادر و خواهر ناپدری، به پسران محرم نمی شوند.)

غ) پدر و برادر علی بر رقیه (فرزند جواد و زهرا) نامحرم هستند. (چون پدر و برادر ناپدری، به دختران محرم نمی شوند.)

ه) مهدی (همسر زینب و داماد علی و فاطمه) به هیچ صورتی با زهرا محرم نیست (چون زهرا، نامادری زنش محسوب می شود و نامادری همسرِ انسان، محرم انسان نیست.)

ی) سجاد (فرزند زهرا و جواد) به فاطمه (همسر اول علی) نامحرم می باشد.

ر) محمد (فرزند علی و زهرا) به فاطمه (همسر اول علی) محرم می باشد. (زیرا فاطمه زن بابای محمد است.)

خ) مریم (فرزند زهرا و علی) به جواد محرم نمی شود. بله؛ هرگاه همبستری و دخول بین علی و زهرا صورت گرفت، از آن لحظه به بعد، مریم با پدر خوانده اش جواد محرم ابد می شود (چون ربیبه ی جواد است و در محرمیت ربیبه دخول شرط است. و فرقی نیست که ربیبه در وقت عقد مادرش با پدر خوانده باشد یا بعداً به دنیا بیاید.)

ن)  حسین و زینب (فرزندان علی و فاطمه) با سجاد و رقیه (فرزندان جواد و زهرا) نامحرم هستند ولو بین علی و زهرا همبستری صورت گیرد. (و اینکه در عرف شنیده می شود حکم خواهر و برادر را دارند و محرم هستند، حرف کاملاً غلط و باطلی است.)

م) محمد و مریم (فرزندان علی و زهرا) به حسین و زینب (فرزندان علی و فاطمه) محرم ابد هستند. (چون خواهر و برادر پدری هستند.)

ل) محمد و مریم (فرزندان علی و زهرا) به سجاد و رقیه (فرزندان جواد و زهرا) محرم ابد هستند. (چون خواهر و برادر مادری هستند)

نکته: در مثال فوق، اگر تصور شود، علی پدری دارد بنام احمد، حال این احمد با زنی به نام کبری ازدواج نماید، حکم هیچ تغییری نمی کند؛ مثلاً حسین (فرزند علی و فاطمه) به کبری محرم است. (چون زن بابای پدر انسان، حکم زن بابا را دارد.) ولی خواهر و مادر کبری به حسین و حتی علی نامحرم هستند.

شایان ذکر است، در صُور فوق، فرقی نیست که:

1) عقد علی و زهرا دائم باشد یا موقت

2) عقد‌ شده (زهرا) مدخوله یا غیرمدخوله باشد یعنی باشوهر اولش (در مثال ما جواد) دخول داشته یا نه یا حتی قبلاً ازدواجی نداشته و باکره است. (البته در مثال ما مدخوله است.)

3) در زمان عقد (در مثال ما، عقد علی و زهرا) ، فرزندان (حسین و زینب) و نوه‌ ها (فرزندان حسین و زینب) بوده‌اند یا بعد به دنیا آمده‌اند.

4) همسر اول (در مثال ما، فاطمه) زنده باشد یا از دنیا رفته باشد.

توجه به این نکته لازم است که در تمام جاهایی که عرض شد محرم هستند، دیگر حق ازدواج با هم ولو در سالیان آینده، حتی بعد از طلاق و جدایی یا مرگ یک کدام از والدین (در مثال ما، زهرا یا علی یا فاطمه) را ندارند. [2]

در مثالها و توضیحات فوق، فتوای مراجع معظم تقلید دیگر هم اجمالاً همین است که بیان شد و مسأله اختلافی نیست.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1]  لازم به ذكر است عقد دختر بچه نابالغ شرايطي دارد مثل عدم مفسده يا به نظر برخي از مراجع عظام ، داشتن مصلحت يا قابليت استمتاع .
[2] تحریر الوسیله، ج3، القول فی المصاهره، ص492 و 494، از م۱ تا م4  – العروه الوثقی، فصل فی المحرمات مصاهره، مسأله۱    توضیح‌المسائل، ص378، م2385 و 2386 و 2389    سایت استانها، ویژه نمایندگان مقام معظم رهبری، بخش سوالات نمایندگی ها ، شماره استفتاء: 593291–   


مجوز استفاده از قالب مذهبی یاسین براي اين دامنه داده نشده , برای دریافت مجوز قالب بر روی لینک ، ( درخواست مجوز ) کلیک کنید