رعایت حقوق انسان در اسلام (بمناسبت ۱۰ دسامبر (۱۹آذر) روز جهانی حقوق بشر)
- نوشته شده توسط جمعی از طلاب
- دسته: احکام شرعی
- بازدید: 357
در هیچ مکتبی مانند اسلام به "رعایت حقوق انسان" تأکید نشده است.
حقوق انسان باید نسبت به همه رعایت شود؛ از جمله:
الف) حقوق زوجین:
1. حقوق شوهر:
اطاعت زن از شوهر در برابر استمتاعات متعارف درخواست شده از جانب شوهر بدون عذر شرعی و نیز در خروج از منزل بدون عذر شرعی لازم است؛ مگر آنکه خروج از منزل در ضمن عقد شرط شده باشد و نسبت به سایر موارد اطاعت واجب نیست. [1]
2. حقوق زن:
مهریه، حق المبیت، نفقه که شامل مخارج زندگی همسر از قبیل مسکن، لباس، غذای متعارف و متناسب با شأن و هزینه درمانهای متعارف است، و بسیاری حقوق دیگر ...
شایانذکر است زوجه وظیفه ندارد کارهای منزل از قبیل آشپزی، نظافت، خیّاطی و مانند آن را انجام دهد و شوهر نمیتواند وی را بر این امور مجبور نماید؛ البتّه، انجام این امور بر زوجه مستحب است و موجب اجر و ثواب اخروی میباشد. [2]
ب) حقوق کودک:
1. بر اساس روایات یکی از حقوق فرزند بر پدر انتخاب نام نیکو برای اوست.
2. تنبیه فرزند بهگونهای که مثلاً منجر به سرخی یا کبودی یا سیاهی بدن وی گردد، جایز نیست و منجر به دیه میشود.
3. کسی که تربیت و سرپرستی فرزند بر عهدۀ اوست، باید فرزند خویش را از آنچه موجب فساد عقیده و نقص در ایمان یا فساد اخلاق و رفتارش میشود؛ مانند نگاه به تصاویر حرام یا سایر موارد ارتباط با نامحرم، و نیز اعمالی که شرع مقدّس بههیچعنوان راضی بهواقع شدن آنها - حتّی از افراد غیر مکلّف – نمیباشد، باز دارد؛ مانند ارتکاب فحشا، آشامیدن مسکرات، سخنچینی، غیبت، غنا، موسیقی حرام و... [3]
ج) حقوق والدین:
بهطورکلی اذیت نمودن والدین با کارهایی همچون اظهار انزجار و راندن و طردکردن آنها جایز نیست. [4]
د) حقوق همسایه:
اگر با نگهداری حیواناتی مثل سگ یا بلندکردن صدا و... کاری کند که ایجاد مزاحمت و اذیت برای همسایه شود، جایز نیست و درهرصورت اذیتکردن همسایه حرام است. [5]
ه) حقوق مسلمانان و کفّار:
نجات جان مصدوم، در صورت امکان بر هر مسلمانی واجب است؛ لذا اگر براى نجات جان بيمار، دارویی لازم باشد، ندادن دارو جايز نيست و بر هر مسلمانی در صورت امکان واجب است برای وی دارو تهیه کند. همچنین اگر نجات جان بیمار متوقف بر معالجه است، خودداری از درمان جایز نیست.
شایان ذکر است، بر هر مسلمان واجب است مسلمان دیگر یا کافری که جانش محترم است، مانند کافر ذمّی را که نزدیک است از گرسنگى یا تشنگى یا سرمای شدید یا بیماری و مانند آن بمیرد یا مبتلا به ضررهای بسیار مهم - مانند نقصعضو - شود و ازاینجهت مضطر بهحساب آید، با تأمین غذا یا آشامیدنی یا لباس، مسکن یا دارو و خدمات پزشکی و سایر احتیاجات ضروریش، نجات دهد، مشروط بر اینکه برای حفظ خودش به امور مذکور نیاز نداشته باشد. [6]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] سایت استان ها، ویژه نمایندگان مقام معظم رهبری، شماره سؤال: 889458
[2] سایت استان ها، ویژه نمایندگان مقام معظم رهبری، شماره سؤال: 927400 و 901770 / توضیحالمسائل جامع، ج4، ص134، م270
[3] العروة الوثقی، ج2، کتاب الصلاة، صلاة القضاء، ص316، م36 / توضيحالمسائل جامع، ج4، ص189، م416
[4] سایت استان ها، ویژه نمایندگان مقام معظم رهبری، سؤالات شماره: 1295638 و 1316977 و 1214440
[5] سایت استان ها، ویژه نمایندگان مقام معظم رهبری، سؤالات شماره: 655351 و 935791 و 389927 و 935791 و 655351
[6] سایت استانها، ویژه نمایندگان مقام معظم رهبری، سؤالات شماره: 401296 و 1362476 و 295635 و 892869 و 344706 و 632970 و 914605 / توضیحالمسائل جامع، ج4، ص209، م476